อัฟกานิสถานกำเนิดขึ้นจากอาณาจักรดุรรอนีย์ ก่อตัวขึ้นในปี 1747 ตั้งตนเป็นอิสระหลังจักรวรรดิ์โมกุลเสื่อมอำนาจ ช่วงพีคที่สุดของอาณาจักรนี้ สามารถแผ่ขยายครอบคลุมดินแดนของอิหร่านทางตะวันออก บางส่วนของทาจิกิสถาน ปากีสถาน และตอนเหนือของอินเดียในปัจจุบัน (เคยบุกยึดเดลฮี)
อาณาจักรเสื่อมอำนาจในอีกร้อยปีต่อมา เมื่ออังกฤษแผ่อำนาจเข้าไปในอินเดีย และรัสเซียแผ่อำนาจเข้าเอเชียกลาง อัฟกานิสถานก็พบว่าตัวเองกลายเป็นแดนกันชน เป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญในการแข่งขันแผ่อำนาจทั้งการทูตและการทหารระหว่างสองมหาอำนาจที่เรียกกันว่า The Great Game
 

afgha0

 
 
อังกฤษ โดยบริษัทอีสต์อินเดีย พยายามขัดขวางไม่ให้รัสเซียแผ่อิทธิพลถึงอ่าวเปอร์เซียและมหาสมุทรอินเดียได้ เมื่อพบว่าข่านแห่งอัฟกานิสถานไปตีสนิทกับรัสเซีย จึงตัดสินใจส่งกองทัพเข้ายึด เกิดสงครามอังกฤษ-อัฟกันครั้งที่ 1 (First Anglo-Afghan War) ระหว่างปี ค.ศ.1839 – 1842 แม้อังกฤษจะชนะและตั้งหุ่นเชิดขึ้นปกครองได้ แต่สุดท้ายก็ทนกับสภาพอากาศและสงครามกองโจรไม่ได้ จึงตัดสินใจถอนทหารทั้งหมดออก ระหว่างเดินทัพกลับไปยังญะลาละบัดที่อยู่ห่างออกไป 140 กม. ก็ถูกชนเผ่าอัฟกันซุ่มโจมตีตลอดทาง ทหารและพลเรือนอังกฤษ 16,500 คนเสียชีวิตเกือบหมด เหลือเพียง William Brydon ผู้ช่วยศัลยแพทย์สังกัดกองทัพบริษัทอีสต์ อินเดีย ที่ไปถึงเมืองญะลาละบัดได้
Afgha1   afgha2
 
ร้อยปีต่อมา อัฟกานิสถานตกอยู่ในฐานะสนามประลองแผ่อิทธิพลของสองค่ายมหาอำนาจอีกครั้งในสงครามเย็น สหรัฐดึงปากีสถานเป็นสมาชิก SEATO โซเวียตเกรงว่าอัฟกานิสถานจะตกอยู่กับฝ่ายโลกเสรี จึงส่งทหารเข้ารุกรานในช่วงปลายปี 1979 แต่ก็ต้องติดหล่มในสงครามนี้อยู่นานเกือบ 10 ปี เพราะพวกมุญาฮิดีนที่สหรัฐให้การสนับสนุนรบต่อต้านอย่างได้ผล คร่าชีวิตทหารโซเวียตเกือบ 15,000 คน ชาวอัฟกัน 0.5-2 ล้านคน ที่สำคัญ ทำเอาเศรษฐกิจโซเวียตย่ำแย่ จนสุดท้ายตัดสินใจถอนทหารออกมา ตลอดระยะเวลา 9 เดือนที่ถอนทหาร มีการซุ่มโจมตีทหารโซเวียตหลายครั้ง เสียชีวิตไปกว่า 500 นาย นายพล Boris Gromov กลายเป็นนายทหารโซเวียตคนสุดท้ายที่ออกจากอัฟกานิสถาน
 

afgha3

 
สิบปีต่อมา อัฟกานิสถานกลายเป็นสนามแรกในสงครามปราบผู้ก่อการร้าย และเป็นสงครามที่ยาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์ของสหรัฐอเมริกา หลังสูญเสียงบประมาณมหาศาล สหรัฐและพันธมิตรเสียทหารไป 3,500 นาย ชาวอัฟกันสองแสนคนสังเวยชีวิตกับสงคราม เป็นผู้อพยพ 2.8 ล้านคน ในที่สุดสหรัฐก็ตัดสินใจเจรจากับตอลีบัน นำไปสู่ข้อตกลงโดฮาในเดือนกุมภาพันธ์ 2020 ใช้เวลา 1 ปี 6 เดือน และ 1 วัน มาประสบวิกฤติในช่วงสองสัปดาห์สุดท้าย ถูกโจมตีจากกลุ่ม ISIS-K จนเสียชีวิตมากที่สุดในคราวเดียวกันถึง 13 คน
นายพล Chris Donohue กลายเป็นนายทหารคนสุดท้ายของมหาอำนาจชาติล่าสุดที่พยายามยึดครองอัฟกานิสถาน แต่สุดท้ายก็ต้องถอนตัวออกมา